The History of the History of Historic Consciousness

Hierna volgt een samenvatting van het onderzoeksproject: "The History of the History of Historic Consciousness."

In 2006, na 50 jaar zoeken naar het verband tussen ruimte, tijd en bewustzijn, hakte ik de knoop door. Diverse keren welde een standpunt op over tijd en ruimte, maar iets weerhield me. Ik zie de hobbels op mijn pad waar niemand over struikelt, behalve ik, vooral helder als ik omkijk. Klein waren ze, maar toch. Venijnig, klein en scherp. Kleine hobbels, dikke bulten. 2006 was een belangrijk jaar, verstoken van een doel, zelfs zonder precies te weten wanneer het precies begon, of wat het was, is, of worden zou. Ik noemde het een project. Eerst had het geen naam. Aanvankelijk aarzelend weifelend, maar door een toeval kreeg ik wind in de zeilen. Ik werd via een internetsite, wegens mijn gróte verdiensten als kunstenaar, wat mijn ijdelheid streelde, uitgenodigd voor een expositie in Barcelona. Ik, arme sùkkel! Ik wilde geen oud werk leveren en zo werkte ik dag in dag uit aan een serie van 8 schilderijen. Een Octiek.

Galerie Sala Barna In Barcelona werd een bijzondere ervaring, waarbij ik ruimschoots de gelegenheid kreeg het raakvlak tussen de Kunst van de Oplichting en de Oplichting van de Kunst te bestuderen. IJdel en naïef, als vele anderen voor, met, en na mij, trok ik naar de prachtige stad Barcelona. Wijn en dadels in Parc Montjuïc, versleten orgeldraaiers met rugklachten, blowende jongleurs op de Rambla, ietsje verderop Christoforo Colombo uitkijkend over de Middellandse Zee, hoog oprijzend met de rug naar Amerika, zakkenrollers en tasjesdieven op de Passeig Maritim del Bogatell, lantaarnpalen van Gaudi, Casa Vicens van Gaudi, Park Güell van Gaudi, la Sagrada Famillia van Gaudi, kleurrijke processies met zwoegende mannen en zwaaiende Maria's in potsierlijke gewaden, donkere steegjes en verrukkelijke restaurantjes in de studentenwijk tussen Fontana en Joanic. Tapas en tapas. De Romeinse geschiedenis van Barcelona, Barcino, in het ondergrondse Museu d'Història de la Ciutat.

Ik zal een volgende keer weer gaan. Maar niet naar Galerie Sala Barna. Aan het slot van de expositie kreeg ik een vetleren medaille en een certificaat - mèt lakzegel - als bewijs dat ik er geëxposeerd had. Op eigen kosten. Alle deelnemende kunstenaars betaalden hun eigen expositie en een toeslag, genoeg om de galerie draaiend te houden. Geen enkele afspraak is nagekomen. Op de laatste dag werd de deelnemende kunstenaars (een enkele uitverkorene, slechts de besten, beweerde de propietario de la galeria, de jefe, in een afgesloten kamertje aan een imponerende, antieke wortelnoten schrijftafel onder vier ogen. ) een nieuwe belofte voorgeschoteld: Op naar de inner circle van beroemde galerieën: Argentinië, Australië, Verenigde Staten. De wereld aan je voeten. Natuurlijk weer op eigen kosten en een hoge fee (5 keer zoveel). Ik bedankte. Ik ben blij dat ik gegaan ben. Naar Barcelona. Oplichting is opluchting. We hadden heerlijke dagen met Jan, Gerlinde en Josje. En het werk was klaar. Ik verkocht niks in Sala Barna. Niemand van de kunstenaars overigens. Ik wilde ook niets verkopen. Ik wil nooit iets verkopen, want mijn werk, daar ben ik aan gehecht, dat is een deel van mezelf. Iedere keer als ik er naar kijk, projecteert het verleden via de achterkant op mijn netvlies, ogen open of dicht. Kunstwerken zijn vervellingen van de geest. Als je ze wegdoet, verdampt je historisch bewustzijn.

Dit project heet "The History of the History of Historic Consciousness". Om verdamping van het historisch bewustzijn tegen te gaan. Ik ben Sala Barna eeuwig dankbaar. Dank zij hun acties zette ik een belangrijke stap voorwaarts. Bedankt Barcelona, Sala Barna.

Ik werd gek. Ik wilde een Octiek maken als een klassiek, doorlopend panorama. De Hooiwagen van Jheronimus Bosch. Het Paradijs met de schepping van de mens, de chaos van de zondeval. De Hooiwagen, waarin de scheidslijn tussen deugd en ondeugd wordt gemarkeerd. Bestaat er zo een scheidslijn? Nee, natuurlijk niet. Net zo min als een rechte lijn. de Hel, de straf voor het najagen van aardse zaken. Zoiets. Le Faizeur de Dyables. Het was Bosch' werkelijkheid. Dat is niet waar. Hij creëerde die werkelijkheid. Die was er pas nadat het schilderij klaar was. Maar Bosch begreep waar het om ging. Geschiedenis, gekristallisseerd in het platte vlak. Ik stond lang voor "De Hooiwagen" in het Prado, Madrid.

Ik wilde een octiek maken met een doorlopend verhaal. Het onderwerp zou zijn: "Historich Bewustzijn". Ik wilde de geschiedenis weergeven in en serie van 8 schilderijen. De Geschiedenis van het Historisch Bewustzijn in 8 delen:

1     Moeder Aarde baart het Bewustzijn.

2     Het jonge bewustzijn ziet de toekomst als een zwart gat

3     De eerste waarneming. Alle Begin is Chaos

4     De eerste beelden zijn indringend. De Onschuld wordt verslonden

5     Het geheugen krijgt vorm. De eerste Structuren komen in Beeld. Er ontstaat een KAST.

6     Ervaringen worden opgeslagen in de KAST. Er ontstaat een scheiding tussen Waan en Werkelijkheid. Het werk kan alleen gezamenlijk worden geklaard.

7     Het archief versnelt alles. Het collectieve geheugen in de KAST maakt Composities en Abstracties mogelijk

8     Het Bewustzijn veroorzaakt de Tijd. De cyclus is voltooid.

Ik maakte een fotorapportage van het schilderproces. Fotografie is hèt middel om de werkelijkheid te vertekenen. Foto's houden gebeurtenissen vast die niet (meer) bestaan. Zo halen ze de werkelijkheid onderuit. Het is nog intenser, nog heftiger als boeken. Foto's komen via visuele snelwegen rechtstreeks de hersens in. Tekst niet. Tijdens 12 tussenstanden forografeerde ik de Geschiedenis van de Geschiedenis van het Historisch Bewustzijn, telkens voor alle 8 schilderijen. Ik raakte er natuurlijk enkele kwijt. Zwarte gaten werden dat. Nu denk ik dat ze werkelijkheid beter weergeven dan de andere 104 foto's. En een juveniele vorm van dementie.. Ze geven exact het bestaan van niets weer. Zwarte gaten warvan zelfs de kleur zwart betwijfeld wordt. Zwart is geen kleur. De tussenstanden zijn opgelost in de vergetelheid. Een foto van niets meer. Ik vergis me. De eerste tekeningen bestaan nog. De laatste acht schilderijen ook. Daartussen is virtual reality. Een leugen als je er niet in gelooft. Als ik terugblik sta ik versteld, hoe weinig ik aan het begin van het project wist. Nog verbazingwekkender vindt ik dat de teksten rond de schilderijen pas veel later ontstonden. De serie was al lang klaar. Net als een droom die zich voornamelijk in beelden voltrekt en na het ontwaken in woorden wordt weergegeven. Verbazingwekkend dat ik mijn eigen schilderijen steeds opnieuw moest bestuderen, om ze beter te begrijpen. Zoiets grenst aan het onbegrensde. Pas een jaar nadat de schilderingen klaar waren, begreep ik stapje voor stapje wat ik gedaan had. Ik wist niet meer of ik onbewust gewerkt had naar een doel. Een doel dat dus al die tijd voor me verborgen was. Of was het zo dat er gaandeweg, steeds meer verdieping optrad, waardoor doelen zichtbaar waren die eerst achter de gekromde horizon van mijn gezichtsveld verborgen waren. Schilderen is onderbuik. De teksten zijn nog steeds niet klaar. Morgen zijn ze weer anders. De oude teksten zijn ook vervellingen. Ik schaam me voor de eerste versies. Zo knullig. Onzeker. Wat is causaliteit? Dreef een onbewuste wens of gedachte mij naar dit product. Of werd gaandeweg mijn onbewuste gevoed met met nieuwe gedachten, voortkomend uit onderhanden zijnde werk?

Ik werkte vanuit de tekeningen naar grotere panelen. Heerlijk. Strak multiplex met enkele lagen gesso. Maagdelijk wit en vlak geschuurd, gepolijst haast. Grove tekeningen en dan lekker knoeien met acrylverf in veel water. Chaotisch spatten en vloeien. laag na laag. Je ziet niets meer van deze onderlagen. Toch voel je ze. Na enige lagen ben ik overgegaan op zelfgemaakte, verdunde olieverf. Heerlijk, knoeien met lijnolie, natuurlijke organische en minerale pigmenten. Mijn atelier ruikt naar hout, lijnolie, doek en beenderlijm. Ik houdt niet van moderne geurtjes. Nog later, gel opgebracht en relief erin gedrukt met grove zeefdoeken en verband. Hier en daar fijngemalen kerstballen. Kerstballen zijn jeugdliefdes. Vroeger hingen altijd gekleurde kerstballen in de kerstboom, thuis. De kapotte kregen wij, kinderen. Daarvan maakten we "flitter", fijngestampte kerstballen. Dit werd op natte gipsklodders gestrooid in schilderachtige landschappen van dennentakjes, dennenappels, rode kunstpaddenstoelen met witte stippen en felle plakkaatverf. In het midden een paraffinekaarsje met vooralsnog een witte, in paraffine gedrenkte lont. 's Avonds waren de kaarsjes aan. In de boom stonden ook witte kaarsen. Naast de boom stond een zinken emmer met bluswater. Dat was wel nodig. Ik zag toverwerelden en mezelf met een belachelijk grote neus en mond, met spleetogen, naast een gipsen engel in een gouden dennenbos met blauwe ceintuur, wit gewaad en hoekige roofdiervleugels met op de achtergrond rode en zilveren planeten. Goud, rood, zilver en blauw. Dat waren de mooiste. Het zijn mijn favoriete kleuren. Kerstballen zijn belangrijk. Ik stopte ze als fijngestampt flitter in de hoofden van de figuren in schilderij zeven en acht. Om het bewustzijn extra relief te geven. Een kerstbal kromt de werkelijkheid. Het zijn anamorphosen. Een gestampte kerstbal vervormt de werkelijkheid nog meer. Als "flitter" in de hersens komen ze optimaal tot hun recht, als een tangobal. Hans Holbein schilderde een schedel als anamorphose in "de Ambassadeurs". Ik verzin niets nieuws.

Het werd nog ingewikkelder. De serie was klaar. Ik maakte fotografische standaardopnamen, gestandaardiseerd met Photoshop. Daarna maakte ik een filmpje (morphen) van telkens twee opeenvolgende schilderijen met Winmorph 3. Doordat ik een framerate van 30 beelden per seconde koos, kon de waarnemer geen afzonderlijke beelden meer zien. Het oog neemt waar met een snelheid van ca 30 beelden per seconde. Het tast met razende snelheid de omgeving af, als een robot. Beweging zien we niet. Beweging interpreteren we. Het oog maakt microsaccadische bewegingen. 30 per seconde. Mijn filmpje doet dat ook. Daardoor vervloeien de afzonderlijke beelden. Ik lijmde ze aan elkaar met Adobe-première. Vervolgens vlocht ik er muziek doorheen, muziek van Arno Dieteren, uitgevoerd door Jacqueline Hamelink en Paulien Dieteren. Geconverteerd naar een WMV en Youtube file. Het was net een droom. Van a tot z gemanipuleerd maar toch. Ik sta er nog steeds met verbazing naar te kijken. Virtual reality. Toch ervaar ik het als werkelijkheid. Elke pixel is een bewuste constructie.

Nu staan de schilderijen op zolder, naast mijn nieuwe droommuseum Oneiron. Mijn wereld is een droom met tastbare uitstulpingen.